Yenidoğan Sarılığı Nedir?
Yenidoğan sarılığı, doğumdan sonraki ilk günlerde bebeklerin cilt ve göz akında sarı bir renk değişimi ile kendini gösteren yaygın bir durumdur. Bu durum, kandaki bilirubin adlı maddenin normalden fazla birikmesi sonucu oluşur.
Kırmızı kan hücreleri parçalandığında bilirubin ortaya çıkar ve karaciğer bu maddeyi vücuttan uzaklaştırır. Ancak yeni doğan bebeklerde karaciğer henüz tam gelişmediği için bilirubin kanda birikmeye başlar.
Bu nedenle doğumdan sonraki ilk hafta içinde yenidoğanların yaklaşık %60’ında sarılık ortaya çıkar. Çoğu bebekte bu durum hafif seyreder ve bebek birkaç gün içinde sarılığı tamamen atlatır. Ancak bazı bebeklerde doktorlar tedavi uygulamak zorunda kalabilir.
Belirtiler ve Tanı
Sarılık genellikle yüzde başlar ve zamanla vücudun diğer bölgelerine yayılmaya neden olur.Doktorlar ve ebeveynler bu belirtileri kolayca fark eder.
- Ciltte ve göz aklarında sararma
- Uykuya meyil, emme isteksizliği
- Huzursuzluk veya zayıf refleksler
Bebekte sarılık fark edildiğinde, doktorlar bilirubin düzeyini ölçmek için kan testi yapar.
Bu test sayesinde sarılığın fizyolojik mi yoksa patolojik mi olduğu belirlenir.
Yenidoğan Sarılığının Nedenleri
Sarılığın en yaygın nedeni fizyolojik sarılıktur. Ancak bazı durumlarda altta yatan başka problemler de olabilir:
- Anne ve bebek arasındaki kan grubu uyuşmazlığı
- Prematüre doğum (erken doğan bebeklerde karaciğer olgunlaşmamıştır)
- Anne sütü sarılığı (nadiren, anne sütündeki maddelere bağlı olarak gelişebilir)
- Enfeksiyonlar veya karaciğer hastalıkları
Bu nedenle her bebekte sarılığın nedeni dikkatle değerlendirilmelidir.
Tedavi Yöntemleri
Hafif sarılık vakaları genellikle kendiliğinden düzelir.
Ancak bilirubin seviyesi yüksekse doktorlar fototerapi (ışık tedavisi) uygular.
Bu tedaviyle bilirubin, ciltte zararsız bir forma dönüştürülür ve vücuttan atılır.
Bazı ağır vakalarda, kan değişimi (exchange transfusion) gerekebilir.
Ayrıca bebeklerin yeterli sıvı alımı ve beslenmesi sarılığın hızla azalmasını sağlar.
Ne Zaman Tehlikelidir?
Eğer sarılık ilk 24 saatte ortaya çıkıyorsa,
3 haftadan uzun sürüyorsa
veya bebeğin rengi tamamen sarıya dönüyorsa,
acil olarak doktora başvurulmalıdır.
Tedavi edilmeyen ciddi sarılık, kernikterus adı verilen beyin hasarına yol açabilir.
Sonuç
Yenidoğan sarılığı çoğu zaman normal bir geçiş sürecidir. Ancak bazı durumlarda altta yatan bir hastalığın habercisi olabilir.
Bu nedenle ebeveynlerin bebeklerini yakından gözlemlemesi ve düzenli doktor kontrolü yaptırması önemlidir.
İlgili Yazılar
Kaynaklar / Giden Bağlantılar
Merhaba arkadaşlar,
Ben, tibbiterimler.com’un kurucularından biriyim. Amacımız, tıbbi bilgiyi daha anlaşılır ve basit bir şekilde sunmaktır. İnsanlar genellikle düşündüklerinden daha karmaşık hale getiriyorlar. Aksine, sadece anlayan biri basitleştirebilir.
Keyifli okumalar:)